Idea działania tego urządzenia znana jest już od prawie 200 lat. W latach rewolucji przemysłowej wiele mądrych głów poczyniło mnóstwo doniosłych obserwacji, a zjawisko indukcji elektromagnetycznej ? czyli podstawę działania transformatora ? zaobserwował jako pierwszy angielski fizyk i chemik, Michael Faraday. Tak, ten sam Faraday, którego dziś miliony osób znają dzięki klatce Faradaya!
Krótka historia transformatora
Jednak dopiero 20 lat później, bo w roku 1850, niemiecki mechanik, Heinrich Ruhmkorff, stworzył pierwsze urządzenie do zmiany napięcia. Tak zwany induktor Ruhmkorffa generowała duże impulsy napięcia.
Lecz historia pokazuje, że ten prototyp okazał się ślepy dla rozwoju transformatorów. W roku 1876 rosyjski naukowiec dokonał praktycznego zastosowania urządzenia, które dziś możemy nazwać pierwowzorem transformatora.
Do czego służy transformator?
Każdy, kto uważał na lekcjach fizyki, albo zajmuje się zagadnieniem zawodowo, wie, że transformator pozwala na pomniejszenie lub powiększenie napięcia prądu zmiennego. I rzeczywiście dotyczy to wyłącznie prądu przemiennego, gdyż wyłącznie w jego przypadku możemy mówić o powstawaniu zjawiska indukcji magnetycznej, które jest fundamentem działania transformatorów.
Zasada działania transformatora jest prosta: prąd przemienny płynący przez jedną cewkę, tak zwane uzwojenie pierwotne, wytwarza pole magnetyczne. Ferromagnetyczna natura rdzenia drugiej cewki sprawia, że strumień magnetyczny przechodzi na drugą cewkę. Dzięki magnetyzmowi prąd przechodzi z cewki na cewkę, uzyskując inną charakterystykę dzięki różnej ilości uzwojeń.
A dokładniej: na cewce wtórnej powstaje prąd o wyższym lub niższym napięciu (w zależności od tego, czy cewka wtórna ma więcej, czy mniej zwojów) i wciąż takiej samej częstotliwości. Na tym właśnie polega indukcja prądu przemiennego.
Jakie są rodzaje transformatorów?
Obecnie znamy i wykorzystujemy wiele rodzajów transformatorów, a prawie każdy z nich opiera się o tę samą właściwość prądu. Wyróżniamy transformatory energetyczne, czyli trójfazowe urządzenia wysokich mocy. Ponadto najpopularniejsze transformatory jednofazowe, które stosuje się w większości elektrycznych urządzeń RTV i AGD, jak również w zastosowaniach przemysłowych.
Są także szeroko stosowane w przemyśle transformatory trójfazowe, a także autotransformatory, które pozwalają na zmianę pożądanego napięcia w sposób płynny. Wszędzie tam, gdzie pojawia się specyficzna potrzeba, mają zastosowanie transformatory o różnej mocy i działaniu.